Không để cho Bắc Kinh viết lại lịch sử của nạn dịch virus Vũ Hán
Thụy My - RFI - điểm báo Pháp - 14/03/2020
Khi tiếng khóc của những gia đình đau khổ ở Vũ Hán, Hồ Bắc và trên toàn quốc đang còn vang vọng, thì Tập Cận Bình đã chuẩn bị khua chuông gióng trống ca khúc khải hoàn. Trước việcTrung Quốc bắt đầu tung hỏa mù về nguồn gốc của con virus corona từ Vũ Hán, sau khi đã gây họa cho cả thế giới - Nhà văn Diêm Liên Khoa (Yan Lianke) đã kêu gọi « Không để cho Bắc Kinh viết lại lịch sử của nạn dịch ».
Nạn dịch virus corona là đề tài chiếm trọn nhiều trang của các tuần báo lớn kỳ này. Trang bìa của L’Express là hình con virus corona như một quả chùy tua tủa đinh sắt, đánh vỡ tung bức tường, chạy tựa ngắn gọn « Coronakrach ». Chiếm gần phân nửa hình bìa của The Economist là chiếc bóng đầy đe dọa của con virus phía trên đầu một người đeo khẩu trang đang phát biểu sau chiếc bục, với tựa đề « Chính trị đại dịch ».
Courrier International, xuất bản trước khi Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố đại dịch, chạy tựa « Virus corona : Đại dịch sắp đến » với tranh vẽ hai người ngồi uống nước nhưng quay lưng vào nhau. Người nam mang khẩu trang, hỏi « Em có sợ không ? ». Người nữ mặt và đầu bịt kín bằng năm sáu chiếc khẩu trang chỉ chừa đôi mắt, trả lời « Hơi sợ sợ ! ». Le Point lần về quá khứ, với hàng tít « Những trận dịch đã thay đổi lịch sử như thế nào ».
Một cuộc chiến mà nước Ý không có quyền bại trận
Tại nước châu Âu đang gánh chịu nạn dịch virus Vũ Hán nặng nề nhất là Ý, Courrier International dịch một bài viết của La Republica ở Roma nhấn mạnh « Một cuộc chiến mà chúng ta không có quyền thất trận ».
Đối với nước Ý, « đây là giờ phút đen tối nhất ». Thủ tướng Giuseppe Conte không hề nói ngoa khi nhắc lại câu của cố thủ tướng Anh Winston Churchill ngày 18/06/1940, đòi hỏi công dân hy sinh tối đa để ngăn chận Đức quốc xã. Kẻ thù giờ đây là một con virus từ Trung Quốc, và toàn thể nước Ý đã trở thành « vùng đỏ ».
Đó là biện pháp triệt để nhất, chưa từng thấy trong lịch sử, không chỉ của nước Ý. Chưa từng có quốc gia nào trên thế giới đóng toàn bộ biên giới, ngưng các vụ di chuyển trong nước, cấm mọi cuộc tụ tập, đóng cửa tất cả sân vận động, bảo tàng, nhà hát, tiệm buôn, doanh nghiệp. Phải sử dụng liệu pháp sốc này vì đại dịch lan tràn với tốc độ kinh hồn, gây sợ hãi, quăng vào mặt người Ý ba điều hiển nhiên.
Trước hết, con virus corona chủng mới đủ hung dữ để bác hết những lý lẽ rằng đây chỉ là « một loại cúm hơi nặng hơn một tí », không làm chết người. Thứ hai, con virus lan tràn vô cùng nhanh chóng, dù miền bắc Ý đã bị phong tỏa nhưng vẫn lan đến Roma. Thứ ba, ban đầu chỉ những bệnh nhân trên 80 tuổi mới bị tử vong, nhưng nay virus đe dọa cả những người chỉ 30 tuổi và có sức khỏe tốt.
Theo tờ báo, hãy còn quá sớm để nói về những sai sót trong quản lý, phân cấp trách nhiệm, coi nhẹ nạn dịch trong những ngày đầu. Đây là lúc nhận lấy trách nhiệm tập thể và cá nhân. Nhà nước đã thực hiện phần việc của mình, dùng đến biện pháp cứng rắn chưa từng có tại một nước dân chủ - một nhà nước đang yếu đi và một khi nạn dịch kết thúc còn phải đối mặt với việc vực dậy nền kinh tế đang tan hoang. Giờ thì đến lượt người dân chứng tỏ sự tự giác và ý thức công dân, #IoRestoACasa (Tôi Ở Nhà), nếu không sẽ có nguy cơ thất bại.
Winston Churchill từng nói : « Người Ý thua một trận chiến cứ như là một trận đá banh, và họ đá banh cứ như tham chiến ». Republica cho rằng, « có thể ông Churchill có lý. Có điều, lần này thất bại là một sự xa xỉ mà chúng ta không thể tự cho phép ».
Dùng liệu pháp sốc như Vũ Hán ?
Tờ Corriere della Sera ở Milano đặt câu hỏi « Có nên bắt chước Trung Quốc ? » Liệu nền dân chủ Ý có thể chịu đựng được cùng một liệu pháp sốc như Vũ Hán hay không ?
Cư dân bị kiểm soát trên đường phố, có thể bị trừng phạt nặng nề. Các gia đình bị cấm ra khỏi nhà trong hơn một tháng trời, thậm chí chốt chặn cửa, thực phẩm được giao trước thềm nhà…Làm thế nào hòa hợp giá trị dân chủ với nhu cầu của tình trạng khẩn cấp ? Những ngày gần đây mang tính quyết định để tránh sự sụp đổ của hệ thống bệnh viện, tờ báo kêu gọi người dân Ý vốn đã quen cách sống sôi nổi nên biết vì mình và vì mọi người.
Chú Sam chưa sẵn sàng đối phó với virus corona
Nhìn sang nước Mỹ, The Economist trong bài « Chú Sam đối đầu với virus corona » nhận xét, con virus đang lây lan nhanh chóng ở Hoa Kỳ, nhưng đất nước này có vẻ chưa chuẩn bị sẵn sàng.
Nước Mỹ may mắn là có nhiều tuần lễ để đối phó với dịch bệnh, nhưng đã lãng phí thời gian quý báu này, trong khi có sẵn đội ngũ bác sĩ, các nhà dịch tễ học giỏi nhất thế giới. Việc phân quyền cho các tiểu bang, chi phí chữa bệnh đắt đỏ và mạng lưới y tế không bao phủ khắp khiến khó thể chống chọi với nạn dịch. Một kịch bản ước tính 1/5 dân Mỹ có nguy cơ nhiễm bệnh với tỉ lệ tử vong 0,5% tức 327.000 người thiệt mạng, cáo gấp 9 lần so với cúm mùa, vì chỉ sau 6 ngày là số người bị nhiễm tăng gấp đôi.
Iran, Nhà nước ốm yếu
Còn tại Trung Đông, The Economist quan sát thấy Iran đã để cho nạn dịch Covid-19 lan tràn ngoài tầm kiểm soát, đánh giá đây là một « Nhà nước bệnh hoạn ».
Không có nước nào mà con virus corona tấn công vào các nhà lãnh đạo dữ dội như Iran. Hai phó tổng thống, nhiều bộ trưởng và 24 dân biểu (chiếm 1/10 Quốc Hội). Tổng thống Hassan Rohani nay chủ trì các cuộc họp nội các thưa thớt, khiến người ta đặt nghi vấn về sự vắng mặt của nhiều quan chức cao cấp khác.
Theo Teheran, virus corona đã lây nhiễm cho 9.000 người và giết chết hơn 300 người, khiến Iran trở thành ổ dịch lớn thứ hai bên ngoài Trung Quốc. Nhưng không ai tin vào những con số của chính phủ. Niềm tin vào chế độ đã xuống rất thấp sau khi sát hại người biểu tình tháng 11/2019 và sự dối trá trong vụ bắn rơi máy bay Ukraina tháng 1/2020. Khi con virus Vũ Hán bắt đầu tấn công, chính quyền che giấu để không ảnh hưởng đến cuộc bầu cử Quốc Hội ngày 21/2. Thứ trưởng y tế tuy ho rất nhiều vẫn nói rằng mình ổn, cho đến khi xét nghiệm dương tính vài ngày sau đó. Số lượng các quan chức Iran bị nhiễm virus corona khiến các chính phủ khác cho rằng số người dương tính tại nước này khoảng 100.000, thậm chí còn cao hơn theo một số ước lượng khác.
Khoảng 300.000 quân lính và tình nguyện viên được huy động chống dịch, nhưng đã trễ. Thánh địa Qom không bị cách ly, dân ở ổ dịch này chạy sang các địa phương khác làm dịch bệnh lan tràn nhanh chóng, trong khi Ả Rập Xê Út ít bị ảnh hưởng hơn vẫn cấm khách hành hương từ các nơi đến thánh địa của mình.
Iran vốn đã bị cô lập vì cấm vận của Mỹ, nay lại càng khốn khó hơn, với GDP được ước lượng sẽ mất đến 25-30%. Các quan chức đe dọa trừng phạt những ai lan truyền tin đồn về dịch bệnh, đổ lỗi cho nước Mỹ gieo rắc sợ hãi. Nhưng chính các thành viên chính phủ Iran đã đổ bệnh, khiến tầm cỡ cuộc khủng hoảng không thể che giấu được nữa. Và có thể tình hình còn tệ hại hơn đối với các nhà lãnh đạo Iran, vì đa số già cả, ốm yếu và đặc biệt có nguy cơ tử vong vì virus Vũ Hán.
Suy thoái vì virus corona nặng nề hơn khủng hoảng 2008
Về hậu quả của nạn dịch virus Vũ Hán trên lãnh vực kinh tế, L’Express nêu vấn đề « Suy thoái : Phải chăng còn tệ hại hơn hồi năm 2008 ? ». Bóng ma cuộc khủng hoảng kinh tế lại đe dọa, nhưng vấn đề là thế giới ngày nay dễ tổn thương hơn nhiều so với thời đó.
Chỉ trong vòng ba ngày, doanh số của Helen Traiteur, chuyên cung cấp tiệc buffet cho các sự kiện của giới thượng lưu đã sụt xuống tận đáy : từ chỉ còn 70.000 euro so với 900.000 euro cùng kỳ năm ngoái ; và không có đơn đặt hàng nào cho tháng Tư, tháng Năm.
Không ai có thể tưởng tượng con virus từ Vũ Hán lại có thể tấn công vào nền kinh tế thô bạo đến thế. Trong suốt bốn tuần lễ, châu Âu đã kinh hoàng nhìn thấy Trung Quốc phong tỏa hàng mấy chục triệu dân, quên rằng con virus có thể gõ cửa nhà mình. Đối với Volkswagen, Trung Quốc chiếm đến 40% doanh số toàn cầu, nhưng nay số xe bán được đã giảm 90%. Các tập đoàn hàng hiệu cũng bị giảm hẳn số bán. Tập đoàn Seb số một thế giới về hàng điện tử gia dụng, sở hữu 7 nhà máy tại Trung Quốc, trong quý đầu đã lỗ mất 250 triệu euro.
Khi Ý quyết định đóng cửa toàn bộ, 13% GDP của Liên Hiệp Châu Âu bị đe dọa. Trong ngành hàng không, nạn nhân đầu tiên là công ty Anh Flybe, đã khai phá sản. Thị trường chứng khoán khắp nơi giảm sút mạnh. Người ta lo ngại cuộc khủng hoảng virus corona sẽ còn trầm trọng hơn năm 2008. Chuyên gia thống kê Nassim Nicholas Taleb nổi tiếng với cuốn Thiên nga đen khẳng định điều này là chắc chắn, vì đã mất đi công cụ điều chỉnh, với chính sách lãi suất hầu như bằng 0. Ba lý do được nêu ra.
Hồi 2008, cú sốc là nội tại : các hộ gia đình Mỹ ngập đầu trong nợ xấu, các ngân hàng trung ương đã giảm mạnh lãi suất, bơm thật nhiều tiền vào, và các Nhà nước cứu các ngân hàng để tái khởi động bộ máy. Nay thì con virus từ bên ngoài vừa tấn công vào tiêu thụ, vừa làm đứt gãy chuỗi cung ứng, nhất là công nghệ và dược phẩm. Thế nên giảm nhẹ điều kiện vay mượn không kích thích được các gia đình mua vé máy bay, không giúp được gì cho các nhà sản xuất xe hơi khi phụ tùng phải nằm chờ ở cảng Thượng Hải.
Thứ hai, Trung Quốc vốn đóng vai trò giảm sốc năm 2008, giờ đây đang trong tâm bão.
Cuối cùng, thế giới dễ tổn thương hơn so với 12 năm trước. Nợ công và tư lên đến 178.000 tỉ đô la, chưa bao giờ hành tinh chúng ta nợ nần như thế trong thời bình, kết quả của một thập niên lãi suất bằng 0. Các chuyên gia cảnh báo bằng mọi giá phải tránh cái vòng lẩn quẩn của nạn phá sản dây chuyền.
« Không để cho Bắc Kinh viết lại lịch sử virus Vũ Hán »
Trước việcTrung Quốc bắt đầu tung hỏa mù về nguồn gốc của con virus corona từ Vũ Hán, sau khi đã gây họa cho cả thế giới - Nhà văn Diêm Liên Khoa (Yan Lianke) từ Bắc Kinh đã kêu gọi « Không để cho Bắc Kinh viết lại lịch sử của nạn dịch », vào dịp khai mạc khóa sáng tác văn chương dành cho sinh viên Hồng Kông. Trong bài giảng của khóa học từ xa này, ông cổ vũ lớp trẻ hãy giữ lấy những kỷ niệm của đại dịch virus corona hiện nay, dựa trên những gì mình đã trải nghiệm và chuyển giao cho thế hệ sau.
Tại sao ? Bởi vì Covid-19, con virus từ Vũ Hán đã trở thành thảm họa tầm cỡ quốc gia và thế giới vẫn chưa ngăn chận được, vẫn đang lây lan khắp nơi. Tuy vậy khi tiếng khóc của những gia đình đau khổ ở Vũ Hán, Hồ Bắc và trên toàn quốc đang còn vang vọng, thì người ta đã chuẩn bị khua chuông gióng trống ca khúc khải hoàn.
Ông Diêm viết : « Từ khi virus corona dần dà bước vào cuộc sống chúng ta, không thể nào biết được đến nay đã có bao nhiêu người chết, tại bệnh viện hay các nơi khác. Và với thời gian, đây có thể vĩnh viễn là một bí mật ». Theo ông, không nên bi quan hay ngược lại, dùng phương pháp « thắng lợi tinh thần » như nhân vật A Q của Lỗ Tấn – bị sỉ nhục, đánh đập nhưng đến phút cuối vẫn tự huyễn hoặc rằng mình chiến thắng.
Vì sao trong cuộc sống hiện tại và quá khứ, các bi kịch, thảm họa liên tục xảy ra ? Vì sao những hố sâu lịch sử luôn phải lấp đầy bằng hàng trăm ngàn xác chết ? Có bao nhiêu là câu hỏi được đặt ra. Những ký ức cá nhân bị kế hoạch hóa, thay thế, xóa bỏ ; nhà nước ra lệnh cho cá nhân phải nhớ những gì và nên quên những gì.
Nếu không thể cao giọng tố cáo, hãy thầm thì vào tai…
Không nói đến quá khứ xa xưa, mà chỉ hai mươi năm gần đây thôi. Nạn dịch SIDA (với xì-căng-đan máu nhiễm độc ở Hà Nam trong thập niên 90), SARS (2002-2003) và ngày nay là Covid-19, những thanh niên thế hệ 80,90 đều nhớ đến. Tại sao trong những vụ do con người gây ra đều như nhau ? Diễn tiến của nạn dịch virus corona mới có thể coi là bản remake của thảm kịch SARS cách đây 17 năm, với cùng một đạo diễn. Và chúng ta là những hạt bụi mong manh, không tìm kiếm xem ai là đạo diễn. Thời gian sẽ xóa nhòa tất cả.
Ký ức cá nhân không biến thành sức mạnh có thể thay đổi thực tại, nhưng ít nhất cũng đặt được một dấu hỏi trong đầu chúng ta, trong thời đại dối trá này. Ít nhất, nếu một mai lại có cuộc Đại nhảy vọt mới, chúng ta biết rằng không thể luyện được thép từ cát. Nếu lại có Cách mạng văn hóa, chúng ta có thể chắc chắn rằng sẽ không đưa cha mẹ mình vào tù hay ra pháp trường.
Nhà văn kêu gọi : « Nếu không thể là người cảnh báo như bác sĩ Lý Văn Lượng (Li Wenliang), ít nhất hãy là người lắng nghe. Nếu không thể cao giọng nói, hãy thầm thì vào tai. Nếu không thể thì thầm, hãy là đám đông thầm lặng với trí nhớ và ký ức. Trước hàng ngàn người đang chuẩn bị ca ngợi chiến thắng trước con virus corona, hãy đứng lên yên lặng, chôn chặt nấm mộ của Chúa vào tim. Những con người được trí nhớ in dấu như bằng sắt nung đỏ, một ngày nào đó có thể chuyển giao ký ức của mình cho các thế hệ tương lai ».
Bài giảng của nhà văn Diêm Liên Khoa đăng trên mạng Vi Tín (Wixin) tuy bị kiểm duyệt xóa, nhưng đã được chia sẻ rộng rãi và được bình luận sôi nổi trên các mạng xã hội trong và ngoài Hoa lục. Trang Chinese Pen Center lưu lại được, và Courrier International dịch ra tiếng Pháp.
Chống Covid-19: Nước Pháp cương quyết, nhưng mềm dẻo
Trọng Thành - RFI - 13/03/2020
Dịch Covid-19, từ Trung Quốc, đã bùng lên khắp nơi. Ngay tại châu Âu. Pháp quyết định có biện pháp mạnh hơn. Quyết định mới của Paris là tựa lớn trang nhất của đa số nhật báo Pháp hôm nay 13/03/2020. ''Chống Covid-19 với bất cứ giá nào'', tựa của Libération. ''Virus corona: Tổng thống Macron kêu gọi dân Pháp ‘kháng chiến’ ", tựa Le Figaro.
Với 2.500 trường hợp nhiễm virus, 48 người chết do virus, nước Pháp bước sang một giai đoạn mới. Tối hôm qua, tổng thống Pháp đã có bài nói chuyện long trọng trước toàn thể người Pháp, cuộc nói chuyện đầu tiên kể từ khi dịch bệnh truyền nhiễm Covid-19 xuất hiện. Đối diện với các phản ứng đơn phương, co cụm hiện nay, La Croix có bài xã luận nhấn mạnh đến việc nguyên thủ Pháp kêu gọi toàn thể người dân sáng tạo ra ''những hình thức đoàn kết mới'' để vượt qua thử thách.
Cũng như nhiều báo khác, bài xã luận của La Croix, mang tựa đề ''Thay đổi thang độ'', giới thiệu trước hết các biện pháp chính của chính quyền, đặc biệt là việc đóng cửa tất cả các trường học, nhà trẻ trên cả nước, và bảo vệ ''những người dễ tổn thương nhất'', người bệnh, người cao tuổi (từ thứ Tư, 11/03, bộ Y Tế ra thông báo cấm đến thăm người gia tại các nhà điều dưỡng cho người cao tuổi "sống phụ thuộc". Hôm qua, tổng thống khuyến cáo người trên 70, người có bệnh mãn tính, viêm đường hô hấp, người tàn tật nên ở tại nhà).
''Nâng cấp phản ứng dần dần''
Tuy nhiên, La Croix đặc biệt chú ý đến việc tổng thống Emmanuel Macron tiếp tục duy trì một tiếp cận ''nâng cấp phản ứng dần dần'', tương thích với nguy cơ, hoàn toàn tương phản với các biện pháp mạnh hơn rất nhiều ở nhiều nơi khác, như cô lập các khu dân cư, đóng cửa biên giới. Như vậy, tại Pháp, các biện pháp quyết liệt nhất sẽ chỉ được ''áp dụng một cách có trọng điểm, cho từng trường hợp một'', với mục tiêu để làm sao ''gây ảnh hưởng ít nhất đến đời sống xã hội, kinh tế và chính trị của đất nước''.
Đọc thêm : Covid-19 - Tổng thống Pháp lên tuyến đầu chống đại họa
Để chống dịch, ''nghỉ học nhưng không bỏ bầu cử'', tựa trang nhất của La Croix. Cuộc bầu cử ''cấp xã'', thành phố, trong hai vòng - vòng một (15/03) và vòng hai (22/03) - vẫn được duy trì, các phương tiện giao thông công cộng vẫn được bảo đảm. Dựa trên tư vấn của giới chuyên gia về dịch tễ học, tổng thống Macron hiểu rằng hiện vẫn còn có khả năng không để cho dịch bùng phát quá tầm kiểm soát, và chưa cần thiết đưa ra các biện pháp khiến toàn quốc bị tê liệt.
Cần các biện pháp mạnh, ‘‘sớm và kéo dài hơn’’
Về các biện pháp được coi là cần thiết để đối phó với dịch hiện nay, Le Figaro giới thiệu quan điểm của một chuyên gia về dịch tễ học hàng đầu tại Pháp, Antoine Flahault. Giáo sư Antoine Flahault nhận định: cần có ''các biện pháp mạnh ngay lập tức, và duy trì cho đến hè''. Theo ông, dịch bệnh trên thế giới (ngoài Trung Quốc) hiện nay mới chỉ ở thời điểm khởi đầu, với 9 quốc gia, mỗi nước có hơn 100 ca mới mỗi ngày. Ông dự đoán dịch bệnh sẽ còn kéo dài, và cần phải đề phòng việc dịch sẽ trở đi trở lại thành nhiều đợt.
Về phía chính sách của chính quyền, giáo sư Antoine Flahault tóm lược bốn biện pháp mạnh: Đóng cửa trường học, giới hạn đi lại, giới hạn các cuộc tập hợp đông người và có biện pháp phong tỏa các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao. Giáo sư Antoine Flahault tỏ ra không thỏa mãn với các biện pháp chính phủ vừa đưa ra, cho dù ông không trực tiếp chỉ trích.
Bí quyết của chống dịch: ''Giảm tiếp xúc xuống 4 lần''
Le Figaro cũng giới thiệu một quan điểm khác, của chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm Samuel Alizon, nhà nghiên cứu CNRS (ở Montepellier). Nhà truyền nhiễm học nhấn mạnh là, đứng từ quan điểm dịch tễ học, trong giai đoạn hiện nay, không có gì loại trừ một kịch bản lạc quan là dịch bệnh có thể được khống chế, bởi điều cơ bản để hãm lại sự lan truyền của virus là giảm mạnh số lượng các tiếp xúc. Nói một cách hình tượng là ''giảm xuống bốn lần'' số lượng các tiếp xúc, khi mức độ lây lan của virus corona mới là theo tốc độ một nhân ba, tức là trong điều kiện bình thường, một người có thể truyền virus cho ba người. Một chế độ toàn trị như Trung Quốc đã chọn giải pháp cách ly hàng triệu người, hàng chục triệu người, để cắt đứt đường truyền của virus. Biện pháp này "chắc chắc là không thể có" tại Pháp. Chính vì vậy, sự tham gia chủ động, "với tinh thần trách nhiệm công dân" của mỗi người, là điều quyết định.
Đọc thêm: Phòng chống virus corona - Dân chủ hiệu quả hơn độc tài ?
Nếu một mặt, các biện pháp và khuyến cáo (giới hạn đi lại, cấm các cuộc tập hợp hơn 1000 người, và hơn 50 người tại các vùng bị dịch nặng nhất, làm việc tại nhà) mà chính quyền đề ra được tuân thủ, và mỗi người cố gắng tối đa giảm đi lại, giảm các tiếp xúc với người khác, với người thân, bè bạn, thì hoàn toàn có khả năng dịch bệnh được khống chế. Theo Le Figaro, đây là một điều rất khó thực hiện trong xã hội, vì đi ngược lại với các thói quen thường nhật của mọi người. Le Figaro cũng đặt câu hỏi: ''Làm thế nào để các khuyến cáo nói trên được tuân thủ nghiêm ngặt bởi mọi người Pháp ?'' mà không gây ra tình trạng hoang mang? Không dễ, tuy nhiên không có cách nào khác là phải nỗ lực hành động khẩn cấp.
Trong một bài viết khác (''Emmanuel Macron thông báo đóng cửa các trường học''), Le Figaro dẫn kết quả một điều tra của Ifop, hôm 05/03: 75% người được hỏi vẫn bắt tay người lạ, 91% vẫn hôn má người quen (phong tục chào hỏi phổ biến tại Pháp). Trong bài phát biểu hôm qua, tổng thống Macron nhấn mạnh là, trong tình hình bệnh dịch hiện nay, thay đổi các cử chỉ quen thuộc này có thể ''cứu sống được nhiều nhân mạng''. Vẫn theo tổng thống Pháp, việc đóng cửa trường học là cần thiết, cho dù tỉ lệ trẻ em mắc Covid-19 là rất thấp, nhưng "dường như" trẻ em chính là trung gian ''truyền virus nhanh nhất''.
2.500 người nhiễm chỉ là ''phần nổi của tảng băng''
Le Figaro cũng chia sẻ với quan điểm với nhận định của nhà dịch tễ học Antoine Flahault là quy mô của dịch bệnh hiện tại có thể lớn hơn rất nhiều so với con số 2.500 ca nhiễm virus. Rất có thể đây chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Bởi virus không hoặc gần như không gây ra triệu chứng gì ở khoảng 80% người bị nhiễm, tuy nhiên chính những người đó lại có thể đưa virus sang người khác. Vì vậy hoàn toàn rất có thể hiện nay, đã có hàng chục ngàn người tại Pháp đã và đang đưa virus đi đến khắp nơi, mà thường là chính họ cũng không tự biết. Không có cách nào khác hơn là phải hành động khẩn cấp, nói một cách hình ảnh là phải chạy đua với thời gian !
Dưới tựa đề ''Chống Covid-19: Với bất cứ giá nào'', Libération tập trung mô tả các biện pháp đối phó chính mà chính quyền vừa đưa ra. Từ đóng cửa trường học, duy trì bầu cử ''cấp xã'', hỗ trợ các doanh nghiệp đối phó với khủng hoảng. Cũng như La Croix, bài xã luận của Libération, mang tựa đề ''Ngủ đông'', đặc biệt nhấn mạnh đến các phản ứng mang tính mềm dẻo của chính phủ Pháp.
Trước tình hình các quốc gia láng giềng, số lượng nạn nhân của Covid-19 không ngừng gia tăng, có vẻ như trong con mắt công luận, nước Pháp tỏ ra không đánh giá đúng mức nguy cơ. Theo Libération, các biện pháp mà tổng thống Pháp đưa ra hôm qua, về cơ bản là đúng đắn. Libération đặc biệt nhấn mạnh đến việc các biện pháp hỗ trợ cần trước hết hướng đến những người dễ tổn thương nhất, những người cao tuổi.
Khoa hồi sức cấp cứu: ''Khoảng khắc im ắng trước cơn bão lớn''
Một trong những điểm tập trung lo ngại nhiều là các bệnh viện, vốn ít nhiều đã trong tình trạng bão hòa. Libération có bài ''Các bệnh viện đang chuẩn bị cho tình trạng tồi tệ nhất''. Tình hình đặc biệt căng thẳng tại các khoa hồi sức cấp cứu. Về chủ đề này, Le Figaro có bài ''Các bệnh viện Pháp tăng cường tổ chức để củng cố các khoa hồi sức cấp cứu''.
Khoa hồi sức cấp cứu chính là lực lượng chủ chốt trong cuộc chiến chống Covid-19 (đảm nhiệm tuyến cuối). Theo Cục phụ trách điều trị (DGOS), nước Pháp có tổng cộng 5.065 giường hồi sức cấp cứu, và 7.364 giường thuộc đơn vị điều trị tăng cường (so với nước Ý, có tổng cộng 5.090 giường, và hiện đã phải đối mặt với tình trạng không có đủ phương tiện điều trị cho các bệnh nhân cần cấp cứu khẩn).
Theo thông tin tối thứ Tư 11/03 của bộ Y Tế, Pháp có 105 bệnh nhân đang phải điều trị tích cực, nhưng số lượng người cần điều trị tích cực chắc chắn sẽ tăng mạnh trong những ngày tới. Trong hiện tại, nước Pháp đang trong một ''khoảng khắc im ắng trước cơn bão lớn''. Theo Le Monde (trong bài ''Chúng ta đã ở vào giai đoạn 3". Giai đoạn 3 là giai đoạn chống dịch ở mức cao nhất), phủ tổng thống cho biết sẽ cố gắng tăng cường thêm 40% số giường cấp cứu, để đối phó với đỉnh dịch.
Kinh tế: Tập trung bảo vệ người đi làm và doanh nghiệp
Trên lĩnh vực kinh tế, đối phó với dịch Covid-19 đang chuyển sang một giai đoạn mới, tổng thống Pháp ban hành một loạt biện pháp kinh tế mạnh, để trấn an giới doanh nhân, giới làm công, cũng như các thị trường. Le Figaro chú ý đến việc, trong phát biểu hôm qua, tổng thống đã khẳng định chính quyền sẽ có các biện pháp rất rộng rãi, không tính toán để mang đến sự hỗ trợ cho tất cả những bên bị thiệt hại trong dịch bệnh chưa từng có kể từ một thế kỷ nay.
Nhà nước sẽ bồi hoàn cho tất cả những ai bị buộc phải ở nhà không đi làm, dù với giá nào. Các doanh nghiệp sẽ được hoãn nộp thuế, của tháng 3, không cần bất cứ điều kiện nào. Bảo vệ các doanh nghiệp, bảo vệ người lao động, dù là doanh nghiệp nhỏ, vừa hay lớn là hứa hẹn của tổng thống. Việc tuân thủ chi tiêu theo quy định về tài chính công hay về nợ sẽ tạm được gạt sang một bên. Cùng với chương trình hỗ trợ trực tiếp người làm công ăn lương bị thiệt hại do Covid-19, tổng thống Macron cũng hứa hẹn, cùng với các đối tác châu Âu xây dựng một kế hoạch chấn hưng kinh tế sau dịch.
''Con virus ích kỷ''
Đối diện với dịch Covid-19 hiện nay, điều cần chú ý là phải tránh rơi vào ngõ cụt, không lối thoát, với quan điểm mỗi người vì mình. Nhật báo kinh tế Les Echos có bài '' Con virus ích kỷ”, nhận định là cho đến nay, thiệt hại cho virus corona mới gây ra với tiến trình toàn cầu hóa còn tồi tệ hơn những gì mà các thế lực dân tộc chủ nghĩa đã cố sức mà không làm được trong hàng thập niên qua. Trong những ngày qua, những tuần qua, tại nhiều nơi, với danh nghĩa là để bảo vệ người dân, chính quyền đã liên tục có các biện pháp đơn phương thô bạo, như đóng cửa biên giới. Các biện pháp cực đoan, mà kết quả không được chứng minh về mặt khoa học. Quyết định mới đây nhất cách nay hai hôm của tổng thống Mỹ đơn phương đình chỉ giao thông hàng không với châu Âu là một ví dụ.
Covid-19: Thử thách cho hai mô hình độc tài và dân chủ
Le Monde có bài phân tích đáng chú ý về ''Dịch bệnh Covid và các chế độ chính trị''. Nhà phân tích của Le Monde đặt rõ vấn đề: cuộc chiến chống lại dịch Covid-19 là một cuộc cạnh tranh về tính hiệu quả. ''Ai hiệu quả hơn ai, chế độ độc tài hay nền dân chủ tự do?''. Đối với nước Pháp, những biện pháp mới của tổng thống vừa đưa ra liệu có đủ hay không ? Hiện tại khó có thể đưa ra nhận định. Tuy nhiên, đối với cuộc khủng hoảng y tế chưa từng có này, hơn bao giờ hết, nước Pháp cùng các đối tác châu Âu phải tăng cường đoàn kết, một lý tưởng mà chính châu Âu đã chủ trương. Đây chính là điều đã làm nên sức mạnh của Liên Âu. Hai thử thách trước hết của Liên Âu, theo Le Monde, là không được bỏ rơi nước Ý, quốc gia thiệt hại nặng nề nhất trong dịch này, trong cơn hoạn nạn, và thứ hai là không được để nền kinh tế rơi vào tình trạng ngưng trệ, trước hết là các doanh nghiệp nhỏ và vừa.