Hai phim châu Á được chú ý trong ngày 17/5/2013


Đạo diễn Asghar Farhadi, diễn viên Tahar Rahim và Berenice Bejo của phim Quá khứ - Le Passé tại Cannes ngày 17/5/2013.
REUTERS/Eric Gaillard

Thanh Hà - rfi
“Le Passé - Quá khứ” của đạo diễn Iran Asghar Farhadi và « A Touch of Sin -Thiên trụ định » của Giả Chương Kha là hai bộ phim châu Á được chú ý trong ngày thứ hai (17/5) của Liên hoan phim Cannes 2013.

Đạo diễn người Iran, Asghar Farhadi đem đến Cannes câu chuyện của Ahmad, một công dân Iran từ Téhéran đến Paris theo yêu cầu của cô vợ người Pháp là Marie. Trong chuỗi ngày ngắn ngủi trên quê hương vợ, người chồng Iran chứng kiến sự đương đầu tàn bạo, nếu không muốn nói là khốc liệt giữa Marie với cô con gái riêng của mình là Lucie. Ahmad cố gắng hàn gắn mẹ con Marie và Lucie. Đó cũng là lúc những bóng ma trong quá khứ hiện về … Sự im lặng đôi khi có sức công phá không thua gì những loại vũ khí nguy hiểm nhất.

Theo giới phê bình, Farhadi là một nhà làm phim bậc thầy. Năm 2011 tên tuổi của nhà làm phim người Iran còn trẻ tuổi này đã nổi lên như cồn với hàng loạt giải thưởng quốc tế dành cho « Une Séparation – Cách chia », từ giải Gấu vàng của liên hoan phim quốc tế Berlin đến giải các giải Golden Globe, Oscar và Cesar dành cho bộ phim ngoại quốc giá trị nhất.

Lần này trong bộ phim đầu tiên thực hiện trên đất Pháp, Asghar Farhadi đã điều khiển một dàn diễn viên vô cùng xuất sắc như nam tài tử người Iran, Ali Mosaffa hay nam diễn viên người Pháp Tahar Rahim. Nhưng đáng chú ý hơn cả là ngôi sao điện ảnh Bérénice Bejo. Cô nhập vai Marie hết sức tài tình.

Hai năm trước sự nghiệp của cô đã thăng hoa nhờ vai Peppy Miller trong bộ phim câm đen trắng « The Artist » của đạo diễn người Pháp và cũng là người bạn đời của Bérénice trong cuộc sống hàng ngày, Michel Hazanavicius. Lần này hợp tác với đạo diễn Iran, Asghar Farhadi, Bérénice Bejo đã trút bỏ hết vẻ đẹp hào nhoáng bề ngoài để nhập vào thế giới của Marie, với những ẩn ức nội tâm của một người đàn bà bất hạnh.

« Thiên trụ định », mặt trái của phép lạ kinh tế Trung Quốc

Bộ phim Trung Quốc « A Touch of Sin - Thiên trụ định » của đạo diễn Giả Chương Kha cũng rất được chờ đợi. Tác giả đã phác họa xã hội Trung Quốc đương đại qua chân dung của bốn người sống ở bốn miền khác nhau trên quê hương Mao Trạch Đông. Cả bốn cùng phải trực diện với những bất công hàng ngày, với nỗi tuyệt vọng và sự tàn bạo của những những con người chung quanh, của chính mình để tồn tại.

Đạo diễn họ Giả đã kết hợp phim truyện với phim tài liệu để lột tả thực tế trong cuộc sống bất luận sống ở nông thôn hày thành phố. Nhà làm phim người Trung Quốc này đã đưa vào « Thiên trụ định » những trích đoạn của các vở tuồng kinh điển truyền thống hay những đoạn phim kiếm hiệp để minh họa cho sự vùng lên của mỗi cá nhân, để nói về một xã hội tựa như một thùng thuốc súng, có thể bùng nổ bất cứ lúc nào, nơi « mạng người không bằng một con vịt ».

RFI - Thứ hai 20 Tháng Năm 2013
Pháp, ngọn hải đăng của giới làm phim quốc tế

Thanh Hà
Một phần ba các bộ phim tranh Cành Cọ Vàng tại Liên hoan Cannes 2013 được Pháp tài trợ. Điện ảnh của Tây Ban Nha hoàn toàn vắng bóng ở đây trong năm nay. Chỉ có một bộ phim duy nhất của Ý tranh tài trong mùa liên hoan 2013.

Vào lúc cả thế giới điện ảnh đang tề tựu về thành phố Cannes, tủ kính của ngành công nghiệp phim ảnh thế giới, thì Trung tâm Điện ảnh Quốc gia Pháp đưa ra nhận định : Do khó khăn kinh tế, nghệ thuật thứ bảy của châu Âu đang phải trực diện với chính sách cắt giảm chi tiêu, không tìm ra nguồn tài trợ. Chính phủ giảm trợ cấp cho các nhà làm phim, các hãng phim truyền hình thu hẹp ngân sách.

Trong số 20 bộ phim tranh Cành Cọ Vàng năm nay có sáu phim dự thi dưới màu cờ của Pháp, một đại diện cho nền điện ảnh lâu đời của Ý và một đến từ xứ Hà Lan. Nhưng một nền điện ảnh lớn khác của châu Âu là Tây Ban Nha thì đã không có lấy một tác phẩm trong số gần 80 bộ phim được trình chiếu ở Liên hoan Cannes lần thứ 66.

Ngân sách tài trợ cho phim ảnh của Tây Ban Nha đã bị thu hẹp lại một cách thê thảm : Từ 123 triệu euro cách nay ba năm, năm ngoái đã rơi xuống còn chưa đầy một phân nửa. Thêm một tai họa khác là thuế giá trị gia tăng (TVA) đánh vào vé xem phim ở xứ này đang từ 8 % bị đẩy lên tới 21 %. Khủng hoảng và thất nghiệp khiến người dân đã nghèo, chắc chắn là chẳng mấy ai còn hứng thú đi xem phim như trước nữa. Số người đi xem phim ở rạp qua đó đã giảm đáng kể. Chủ tịch hiệp hội các nhà làm phim ảnh Tây Ban Nha than phiền là hiện có rất nhiều dự án bị tê liệt và mầm sáng tác trên quên hương Luis Bunuel có khuynh hướng bị thui chột. Tập đoàn sản xuất phim Alta chuyên hỗ trợ các nhà làm phim nghệ thuật của Tây Ban Nha vừa tuyên bố phá sản. Tin này làm rúng động cả thế giới điện ảnh châu Âu.

Nhìn sang bên kia dãy núi Alpes, nước Ý cũng đang trong tình trạng khó khăn không kém. Đầu tháng 2/2013, Roma thông báo cắt hẳn 4 triệu euro ngân sách dành hỗ trợ cho nền điện ảnh trên quê hương Visconti. Tại Đức, cuối tháng 4/2013 làng điện ảnh ở bên kia bờ sông Rhin ra thông cáo chung kêu gọi các phương tiện truyền thông công cộng đóng góp tài chính, chia sẻ 3,5 % khoản thuế vô truyến truyền hình để hỗ trợ nền công nghệ điện ảnh.

Pháp, ngọn hải đăng của các nhà làm phim quốc tế

Trong bối cảnh ảm đạm đó, Pháp là một ngoại lệ. Nếu nhìn vào 20 bộ phim tranh Cành Cọ Vàng năm nay, có đến 1/3 trong số này đến được Cannes nhờ các nguồn tài trợ của Pháp. Năm ngoái, chỉ có ba bộ phim Pháp được đề cử trong hạng mục chính thức. Lần này, có tới 4 tác phẩm tranh tài dưới màu cờ của Pháp. Tác phẩm của 2 nhà làm phim Pháp gốc Ý và Ba Lan là Valeria Bruni Tedeschi và Roman Polanski cũng được xem là đại diện cho điện ảnh của Pháp. Polanski luôn khẳng định rằng, ông đến Cannes lần này để đại diện cho nghệ thuật điện ảnh Ba Lan, nhưng « Vệ nữ khoác lông thú – La Vénus à la Fourrure » của ông được dàn dựng với cả một dàn diễn viên Pháp và nhất là được Quỹ hỗ trợ điện ảnh của vùng Paris Ile de France tài trợ. « Lâu Đài Ý- Un Château en Italie » của nữ đạo diễn Bruni Tedeschi cũng vậy.

Không có tài trợ của Pháp thì bộ phim duy nhất đại diện cho điện ảnh châu Phi « Bùa hộ mạng – Grisgris » của nhà làm phim Mahamat Saleh Haroun sẽ không bao giờ ra khỏi biên giới Tchad. Lại cũng các quỹ hỗ trợ của Pháp đã cho phép dự án « Le Passé- Quá khứ » của nhà làm phim người Iran Asghar Farhadi hoàn thành kịp thời cho mùa liên hoan Cannes năm nay.

Không chỉ đối với những nền điện ảnh thuộc thế giới thứ ba, các quỹ tài trợ của Pháp còn là bầu sữa ngọt của nhiều đạo diễn tài hoa đến từ những quốc gia phát triển nhất trên thế giới. Mấy ai có thể tin được rằng trên đất Mỹ, nhiều nhà làm phim nghệ thuật như Soderbergh đã hơn một lần tuyên bố muốn giải nghệ vì không tìm được các nhà sản xuất. Lại càng khó tin hơn khi một gương mặt tiêu biểu cho thế hệ các nhà làm phim ở đầu thế kỷ XXI của Hoa Kỳ như James Gray đã bị các nhà tài trợ ở Mỹ đóng cửa. Cuối cùng, Gray được chú Gà trống Gaulois mở cánh cổng đưa « The Immigrant –Người Nhập Cư » đến Cannes. Nếu như không có hãng phim Gaumont của Pháp thì « Only God Forgives- Chỉ có ông Trời mới tha thứ » của đạo diễn Đan Mạch, Nicolas Windng Refn, chưa biết đến bao giờ mới được trình làng.

Đối với những tên tuổi lẫy lừng hơn như là hai anh em đạo diễn Mỹ, Ethan và Joel Coen, Cành Cọ Vàng năm 1991, bộ phim được cho ra mắt công chúng Cannes lần này « Inside Llewyn Davis » được hết lời khen ngợi, nhưng tuyệt tác đó đã đến được với công chúng đã có sự yểm trợ của Studio Canal.

Nhìn về quá khứ, mới chỉ năm ngoái, « Amour- Tình yêu » của đạo diễn người Áo Haneke đã đăng quang dưới màu cờ của nước Áo, nhưng đấy là một tác phẩm ra lò trên đất Pháp.

RFI - Thứ ba 21 Tháng Năm 2013

"Behind the Candelabra", cuộc chung sống với Liberace


Michael Douglas (phải) và Matt Damon tại Festival Cannes 21/5/2013.
REUTERS/Eric Gaillard

Thanh Hà
Đưa lên màn ảnh lớn cuộc đời và sự nghiệp của một nhân vật nổi tiếng để nhìn lại ý nghĩa chính trị trong công cuộc đấu tranh của mỗi con người, ở mỗi thời đại. Đó là mục tiêu của các đạo diễn khi dàn dựng một bộ phim về một nhân vật nổi tiếng trên thế giới. Lần này, tại Liên hoan điện ảnh Cannes nhà làm phim người Mỹ Steven Soderbergh nhìn lại cuộc đời của nghệ sĩ dương cầm nổi tếng Wladiu Valentino Liberace, mà bạn bè gọi một cách thân mật là Lee.

Không chỉ là một nhạc sĩ tài hoa, Liberace sinh ra là để đứng trên sân khấu. Lee là ông vua của làng giải trí của California nói riêng, của cả nước Mỹ nói chung trong thời kỳ 1950-1970 trước cả những Elvis Presley hay Elton John, Madona hay gần đây hơn là Lady Gaga. Giàu có, danh vọng lại rất cầu kỳ. Biệt thự của Lee được trang hoàng một cách lòe loẹt, sơn son thếp vàng không thua cung điện nhà vua . Cách ăn măc và diễn xuất của ông cũng vậy. Chiếc dương cầm ngoại hạng của ông trên sân khấu nạm vàng, và trên đó luôn có một chùm nến.

Chót vót trên đỉnh danh vọng. Liberace đã khai thác các phương tiện truyền thong để tên tuổi của ông càng bay xa và nhất là đến với đại chúng. Năm 1977 Liberace tình cờ gặp Scott Thorson. Khác biệt về tuổi tác, cũng như địa vị trong nấc thang xã hội không là rào cản khiến đôi bạn trai này gắn bó với nhau như bóng với hình.

Đương nhiên, bí mật phòng the đã được giữ kín tuyệt đối,tránh để làm xấu đi hình ảnh của thần tượng Liberace. Huyền thoại mà những người chung quanh ông đã vẽ nên luôn nói tới một mối tình với một người con gái Liberace đã âm thầm yêu thương khi còn trẻ. Hình ảnh đó rất xa vời với thực tế. Điều đó không quan trọng. Cặp đôi Scott và Lee sau những đêm mặn nồng quan hệ của họ trở nên sóng gió, để rồi tan như bọt biển. Đằng sau những trận cãi vã giữa hai người đàn ông, một già một trẻ này là một biển sâu thâm tình : Scott là người bạn đồng hành, là một nguồn tri kỷ là một người con trong mắt Lee.

Đạo diễn Steven Soderbergh đã trao cho tài tử gạo cội của làng điện ảnh Hollywood, Michael Douglas vai con sói già đơn độc là Lee, và đã nhờ Matt Damon thể hiện “cái thiện” trong nhân vật của người tình trẻ là Scott.

Michael Douglas, người từng đoạt biết bao nhiêu giải Oscar, Golden Globe trong hơn bốn mươi năm sự nghiệp sân khấu đã thể hiện hết sức thành công vai Lee, một ông già vừa đồng bóng; đỏng đảnh, ích kỷ lại có thêm cái tính dễ ghét của những kẻ thành công vượt bực luôn sống với châm ngôn “ý ta là ý trời” và cả thế giới phải xoay quanh ông như những hành tinh ở chung quanh Mặt trời.

Soderbergh, Cành Cọ Vàng Liên hoan Cannes năm 1989 với Sex Lies and Videotape, lần này mượn nhân vật Liberace và những người chung quanh ông để nói lên cuộc đấu tranh không ngừng của những người đồng tính trên đất Mỹ ở vào nửa cuối của thế kỷ XX. Liberace qua đời hai năm sau một thần tượng khác của làng giải trí California là ngôi sao điện ảnh Rock Hudson. Ở vào cuối những năm 1980 không thể thông báo với công chúng rang siêu vi HIV cướp đi mạng sống của những huyền thoại nhu Hudson hay Liberace.

Thực ra cuộc sống ồn ào và quá độ của những ngôi sao điện ảnh hay trong làng giải trí Mỹ chỉ là cái cớ để Soderbergh soi rọi vào nội tâm của nhân vật, vào những vết thương không thể nói thành lời của Liberace. Một điều quan trọng khác về bộ phim Behind the Candelabra : có lẽ đây là bộ phim cuối cùng trước khi đạo diễn Soderbergh giải nghệ.

Không tìm được nhà sản xuất và phát hành trên đất Mỹ, Steven Soderbergh đã từng tuyên bố rửa tay gác kiếm với bộ phim này. Đã 6 lần được mời tham dự liên hoan Cannes, dù đã dành được giải thưởng cao quý nhất là Cành Cọ Vàng năm 1989 và giải thưởng Oscar dành cho đạo diễn xuất sắc nhất năm 2001 với bộ phim Traffic và được đánh giá là một trong những nhà làm phim tài hoa nhất của Hoa Kỳ hiện nay, Steven Soderbergh không được các nhà sản xuất phim thương mại ở Mỹ tín nhiệm.

Đây chính là lý do vì sao Behind the Candelabra của anh không được phát hành trên các rạp ở Mỹ, mà chỉ được chiếu qua hệ thống truyền hình qua hyệ thống phân phối phim ảnh HBO. Do vậy dù có đoạt giải hay không, việc Behind the Candelabra được chọn tranh Cành Cọ Vàng năm nay đã là một câu trả lời của Soderbergh với các nhà phân phối phim thương mại ở Hoa Kỳ. Tại Pháp, Cuộc đời với Liberace sẽ ra mắt khán giả vào tháng 9 sắp tới.

Edited by user Tuesday, May 21, 2013 8:52:43 AM(UTC)  | Reason: Not specified

RFI - Thứ tư 22 Tháng Năm 2013
Phim châu Á được đánh giá cao ở nửa chừng liên hoan Cannes


Đoàn làm phim "Soshite Chichi Ni Naru" (Cha nào con nấy) trên thảm đỏ liên hoan Cannes (REUTERS /R. Duvignau)

Thanh Hà
Tính đến hết ngày hôm qua, 10 trong số 20 bộ phim tranh tài đã được trình chiếu. Hai bộ phim Mỹ, một của Iran và một của Trung Quốc đã chinh phụ khán giả Cannes. « Cha nào con nấy” của Kore Eda trong tư thế outsider. Ngược lại Lá chắn bằng rơm của Miike bị chê hết lời.

Liên hoan Cannes 2013 đã đi được nửa đoạn đường. Chương trình hôm nay mở ra với « Only God Forgives » của đạo diễn Đan Mạch, Ryan Gosling và « Grigris » do đạo diễn người Tchad Mahamat-Saleh Harou thực hiện. Đây là bộ phim duy nhất đại diện cho châu Phi. Năm 2010, ông từng đoạt Giải thưởng của Ban giám khảo nhờ bộ phim "L’Homme qui crie – Tiếng kêu thấu trời".

Ở Cannes mọi người đang nói đến sự trở lại của điện ảnh Mỹ sau một hai mùa liên hoan khá nhạt mờ. “Inside Llewyn Davis” của hai anh em đạo diễn Joel và Ethan Coen cũng như “Behind the Candelabra” của Steven Soderbergh đã chinh phục hầu hết các nhà phê bình có mặt ở đây.

Nhiều người cho rằng Cành Cọ Vàng năm nay có nhiều khả năng lại được trao cho Ethan và Joel Coen. Còn đối với bộ phim có thể là tác phẩm chót của Soderbergh thì một nhà phê bình nổi tiếng là khắt khe đã cam đoan rằng 90 % khả năng Michael Douglas ra về với giải thưởng của Cannes lần thứ 66 dành cho nam diễn viên xuất sắc nhất.

Riêng các nhà phê bình Pháp có vẻ thiên về bộ phim Iran của Asghar Farhadi, “Le Passé” nhiều hơn.

Nhìn đến điện ảnh châu Á : hai trong số ba bộ phim tranh tài năm nay được đánh giá cao. Đó là tác phẩm của Giả Chương Kha, “Thiên trụ định” và “Soshite chichi ni naru - Cha nào con nấy” của nhà làm phim Nhật, Kore Eda.

Khi trình làng danh sách các bộ phim tranh tài tại festival năm nay, ban tổ chức lien hoan đã hứa hẹn « sự trở lại đầy triển vọng của Takashi Miike ». Thế nhưng các nhà phê bình đồng loạt quả quyết đây là bộ phim dỡ nhất của liên hoan năm nay ! Người thì coi « Wara no tate” là một loại « phim hình sự rẻ tiền », « nửa nạc nửa mỡ » với những màn đâm chém vô tội vạ. Một tờ báo Pháp còn chạy tựa « Lá chắn rơm của Miike là một trò với vẩn ».

Trở lại với tối hôm qua 21/05/2013 khi bộ phim « Cuộc đời với Liberace » được trình chiếu tại rạp Théâtre Lumière, khán giả đã dành cho đạo diễn Soderbergh cùng với hai diễn viên chính những tàng pháo tay rất nồng nhiệt. Họp báo, Soderbergh chính thức thông báo sẽ « nghỉ làm phim một thời gian ». Còn nam diễn viên chính, Michael Douglas thì Cannes đánh dấu sự tái sinh của ông trên màn ảnh lớn sau khi vừa thoát khỏi căn bệnh ung thư.

Trong cuộc họp báo Michael Douglas đã rất xúc động bày tỏ lòng biết ơn đối với Soderbergh bởi vì tác giả của « Traffic » đã đợi Machael Douglas khỏi bệnh đề hoàn thành dự án « Behind the Candelabra ».

RFI - Chủ nhật 26 Tháng Năm 2013
Phim về tội ác Khmer Đỏ đoạt giải tại Liên hoan Cannes


Đạo diễn Rithy Panh.
(Photo : AFP)

Trọng Nghĩa
Trước lúc Cành cọ vàng 2013 được tiết lộ vào tối nay, 26/05/2013, Liên Hoan Cannes tại Pháp vào hôm qua đã bắt đầu công bố các giải thưởng đầu tiên. Đúng với dự đoán của giới phê bình và báo chí, bộ phim tài liệu Hình ảnh thiếu sót (L’Image manquante) của đạo diễn người Pháp gốc Cam Bốt Rithy Panh - nói về chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tại Cam Bốt - đã đoạt giải Nhãn quan độc đáo (Un Certain Regard), một trong những giải thưởng quan trọng tại Cannes.

« Hình ảnh thiếu sót » là một trong 18 bộ phim tranh giải trong hạng mục Nhãn quan độc đáo. Trong tác phẩm của mình đạo diễn Rithy Panh, 49 tuổi, đã thông qua số phận của chính gia đình để gợi lên chế độ diệt chủng Khmer Đỏ tại Cam Bốt khi Pol Pot cầm quyền trong những năm 1975-1979.

Chủ tịch ban giám khảo hạng mục Nhãn quan độc đáo, đạo diễn Đan Mạch Thomas Vinterberg không ngần ngại nhận định rằng « Hình ảnh thiếu sót » là « một trong những bộ phim gây cảm xúc mạnh nhất » mà ông đã từng được xem trong nhiều năm qua.

Ngay từ khi bộ phim này được chiếu ra mắt tại Cannes vào đầu Liên hoan, giới phê bình đã đánh giá rất cao tác phẩm này, xem đấy là một ứng viên sáng giá cho giải Nhãn quan độc đáo.

Đây không phải là lần đầu tiên mà Rithy Panh làm phim về tội ác của chế độ Khmer Đỏ. Là một nhân chứng sống về sự tàn bạo của chế độ này – ông đã thoát khỏi trại cải tạo lao động của Khmer Đỏ, nơi mà một phần gia đình ông đã chết đi – vào năm 2002 ông đã cho ra mắt phim tài liệu « S 21, cỗ máy giết người của Khmer Đỏ ».